Başlıca Yönetim Şekilleri
1.Monarşi 2 Oligarşi 3 Teokrasi 4 Cumhuriyet
MONARŞİ
Monarşi yönetiminde hâkimiyet bir kişiye aittir. Ülkeyi yönetme hakkını elinde bulunduranlar han, sultan, padişah, kral, çar gibi unvanlar kullanmışlardır.
Monarşi ile yönetilen devletlerde kral,
-Ülkeyi dilediği gibi yönetir, yaptıklarından dolayı kimseye ve hiçbir kuruma hesap vermez.
-Emirleri kanun sayılır ve derhal yerine getirilir. Cezalandırma ve bağışlama yetkilerini elinde bulundurur.
-Savaş açma, barış yapma, orduya komuta etme haklarına sahiptir. Kral, ülkenin sahibidir ve ömür boyu görevde kalır.
Monarşi ile yönetilen devletlerde, yönetme hakkı, hanedan adı verilen hükümdar ailesinden olan kişilere aittir. Hükümdar öldüğünde aynı aileden bir başkası onun yerine geçer. Bu uygulamaya saltanat sistemi denir. Bu durum halkın yönetime katılmasını engeller.
Günümüzde monarşi ile yönetilen devlet sayısı çok azalmıştır. Bazı ülkeler monarşi ile yönetilmelerine rağmen halk yönetime katılmaktadır. Ülkeyi yönetecek, yasaları yapacak kişiler halk tarafından seçilir. İngiltere, Belçika, Danimarka gibi ülkelerde kral veya kraliçenin yetkileri çoğu zaman semboliktir.
Uyarı: İlk Çağ'da İyonyalılar ve Yunanlılar belirli bir dönem oligarşi ile yönetilmişlerdir. Günümüzde de yakın zamana kadar Güney Afrika Cumhuriyeti oligarşi ile yönetilmiştir. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan zenciler yönetimde görev almamışlardır. Ülke, daha az sayıda olan beyazlar tarafından yönetilmiştir
Devletin dini kurallara dayanılarak yönetilmesine teokrasi denir. Teokrasi ile yönetilen devletlerde hükümdarlar hem devlet hem de din başkanı durumundadırlar. Hükümdarlar Tanrının yeryüzündeki vekili olarak kabul edilirler. Emeviler, Abbasiler ve günümüzde de Vatikan teokrasi ile yönetilen devletler arasındadır.
Uyarı: Monarşi, oligarşi ve teokrasi ile yönetilen ülkelerde insanlar hak ve özgürlükler açısından eşit değildir. Bazı insanlar ayrıcalıklı ve üstün olarak kabul edilirler. Bu tip ülkelerde insan hakları ihlalleri sıklıkla yaşanabilir
Egemenliğin millete ait olduğu yönetimlerdir. Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı devlet biçimidir. Devleti yönetecek kişiler seçimle iş başına gelir. Demokrasi ilkelerinin en iyi uygulandığı yönetim sistemi cumhuriyet yönetimidir. Bu şekilde olan yönetimler demokratik cumhuriyet diye adlandırılır. Dünya üzerinde bulunan 192 devletin birçoğu cumhuriyet ile yönetilmektedir: Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, İtalya, Almanya, Çin, ABD, Kanada, Fransa, Rusya, Brezilya...
OLİGARŞİ
Hakimiyetin ve siyasal yetkinin küçük bir azınlığın ya da bir grubun yönetiminde olduğu devlet biçimidir. Devletin tüm kurumları küçük bir azınlığın ya da grubun kontrolü altındadır: Suriye, Cezayir...
Uyarı: İlk Çağ'da İyonyalılar ve Yunanlılar belirli bir dönem oligarşi ile yönetilmişlerdir. Günümüzde de yakın zamana kadar Güney Afrika Cumhuriyeti oligarşi ile yönetilmiştir. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan zenciler yönetimde görev almamışlardır. Ülke, daha az sayıda olan beyazlar tarafından yönetilmiştir
TEOKRASİ
Devletin dini kurallara dayanılarak yönetilmesine teokrasi denir. Teokrasi ile yönetilen devletlerde hükümdarlar hem devlet hem de din başkanı durumundadırlar. Hükümdarlar Tanrının yeryüzündeki vekili olarak kabul edilirler. Emeviler, Abbasiler ve günümüzde de Vatikan teokrasi ile yönetilen devletler arasındadır.
Uyarı: Monarşi, oligarşi ve teokrasi ile yönetilen ülkelerde insanlar hak ve özgürlükler açısından eşit değildir. Bazı insanlar ayrıcalıklı ve üstün olarak kabul edilirler. Bu tip ülkelerde insan hakları ihlalleri sıklıkla yaşanabilir
CUMHURİYET
Egemenliğin millete ait olduğu yönetimlerdir. Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı devlet biçimidir. Devleti yönetecek kişiler seçimle iş başına gelir. Demokrasi ilkelerinin en iyi uygulandığı yönetim sistemi cumhuriyet yönetimidir. Bu şekilde olan yönetimler demokratik cumhuriyet diye adlandırılır. Dünya üzerinde bulunan 192 devletin birçoğu cumhuriyet ile yönetilmektedir: Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, İtalya, Almanya, Çin, ABD, Kanada, Fransa, Rusya, Brezilya...
KAYNAKLAR: